artikel in KIJK

[Ward De Meyer]

Kan iemand misschien dat artikel eens inscannen of is het ook ergens op internet te vinden?

Ward- Heeft geen abonnement op Kijk

[WFvN]

Wilfred,

Ik vind het een beetje jammer dat je in je mail vergeet te vermelden dat we het zeker wel positief vinden dat er uberhaupt een artikel over hpv's of velomobielen in Kijk is verschenen. Nu komt het geheel allemaal een beetje negatief en betweterig over.

Ik denk immers dat we steeds in onze communicatie met de pers moeten trachten goodwill te creëren in een poging om een langere termijn relatie met die mensen opbouwen.

De inhoud van je mail is verder zeker ok hoor wilfred. Die journalist heeft er zeker iets van opgestoken.

Je hebt gelijk. Heb ik direct even gecorrigeerd:

Hallo redactieleden van de 'Kijk',

Bij mij vorige mailtje ben ik vergeten nog wat dingen te melden.

Allereerst vind ik het wel positief dat jullie aandacht besteden aan een onderwerp als de 'velomobiel'. Verder vind ik het blad Kijk ook zeker lezenswaardig; ik lees het regelmatig met plezier.

Ik hoop dat jullie in de toekomst wat aan mijn commentaar hebben. Mocht er in de toekomst nog eens een stuk geschreven worden over velomobielen, dan zou ik willen verwijzen naar een 'flyer' met nog wat interessante informatie waaronder diverse fabrikanten (waar bijvoorbeeld modellen en prijzen te vinden zijn), het nut e.d. van deze fietsen:
http://www.salix.demon.nl/diversen/velo ... 5.04.1.pdf

Vriendelijke groet,

W.F. van Norel

[Nest of dragons]

Ik heb dan toch gekozen om een mailtje te sturen. Wou gewoon tijd winnen.

Heb een voorstel gedaan aan KIJK. Lees maar inde mail. Ik hoop dat ik op die wijze een goede indruk heb nagelaten.

Johan, wees gerust. Ik stuur nooooit kwade brieven. Ik heb zo'n beetje mijn stijl. Hier volgt mijn mail:

HPV, volgens KIJK of volgens de realiteit

Hallo,

sorry dat ik met zo'n titel afkom. Maar ik wou jullie aandacht even.

Ik heb jullie artikel gelezen in dec 2005 editie op pagina 22 onderaan. Hmmm. vind ik niet zo'n goed artikel over een produkt dat de laatste tijd steeds meer en meer gekocht wordt als ontspanningsmiddel en als ... vervanger voor een auto in deze tijd van duurdere benzine. Die benzine gaat nog een HOT ITEM Worden.

Het is pas dit jaar dat ik begonnen ben met ligfietsen. Maar ik heb een snelle evolutie doorgemaakt. Eerst begonnen met zelfbouw op mijn school met een paar vrijwilligers (zie: http://users.skynet.be/nestofdragons/cr ... ndex02.htm) en dan uiteindelijk een pracht van een machine gekocht. Een Quest. Yep. Net zo'n ding als in jullie artikel (groen), maar dan in het geel. Ik heb het gekocht om mijn wagen minder te moeten gebruiken. En tegelijk werk ik aan mijn conditie (voor de rest ben ik een computer-addict).

Ik wil jullie een voorstel doen. Ik ben bereid om mijn velomobiel twee weken uit te lenen aan jullie (langer kan ik hem echt niet missen, hoor). Laat een paar mensen de velomobiel ervaren als transportmiddel en schrijf een eerlijk artikel over dit type van voertuig (velomobiel in het algemeen). Eenmaal je geproefd heb van dit soort vervoersmiddel dan stop je er niet mee.

OK, je zal wel denken dat ligfietsen en velomobielen gevaarlijk zijn. Euh ... even gevaarlijk als gewone fietsen, denk ik. Je blijft een zwakke gebruiker van de weg. Je moet vooral goed alert zijn.

Ik ben niet het type dat voordeel krijgt als je zo'n artikel schrijft. Neen, ik ben het type dat moeite doet om dingen te promoten waarin ik geloof. Als je me beter wilt leren kennen, ga dan naar http://groups.yahoo.com/group/openpou (maar hou dit onderwerp a.u.b. stil!). Het zit effie in een stille periode dat project, maar na het verlof begin ik er terug mee. Voor de rest kan je me leren kennen op www.nestofdragons.com

Wees gerust ... ik ga pogingen doen om dit type voertuig bekender te maken, want het verdient echt een kans. OK, de prijs is hoog, zeg je. Yep, die Quest kostte mij tweedehands 4500 euro. Maar, dan spreek je wel van het neusje van de zalm! Er zijn goedkopere velomobielen. Mango, alleweder, Go-one enne ... de rest ben ik hun naam kwijt (ik ben nogal gekend om mijn slecht geheugen).

Ik ga deze brief niet langer maken. Als je meer info wilt over velomobielen of als je meer wenst te horen over dat uitlenen van mijn Quest, contacteer mij via gsm 0473521671 (kan zijn dat ik volgende week niet altijd opneem, zit midden in de deliberaties, poog dan 's avonds eens). Euh ... helaas gaat die Quest niet zo goed zijn voor fotos te nemen, hij is nog niet volledig afgewerkt. Ik stel voor dat je dan contact opneemt met de drie ligfietswinkels in België. www.tim.be (verkoper, technieker en ontwerper van ligfietsen) , www.fietser.be (eigen model WAW, Belgisch product, zijn we nogal fier op), www.ligfiets.be (enkel een verkoopspunt van ligfietsen). Ik denk dat dat ze allemaal zijn. Mijn excuses indien ik er één vergeten ben. Zoals ik zei, ik ben nieuw in deze "hobby".

Hmmm, ben effie luidop aan het denken. Wie weet ... kan geberuen dat je die verkopers warm kunt krijgen om jullie ook een ander model te laten testen. Een WAW, een Alleweder, een Mango, een Go-one, een Leiba, een cab-bike. Euh ... als je die allemaal twee weken kunt lenen dan zit je goed voor 14 weken of ongeveer drie maand! Lijkt me een leuke testperiode.

Keep that brain spawning wings (euh ... sorry, gebruikelijke afsluiter),

Koen Van de Kerckhove
Jeroen Boschlaan 16
2840 Reet
België
(leraar middelbare school, vliegtuigfreak, vliegtuigbouwer, bijna piloot en ... Quest-eigenaar)
GSM 0473521671

Euh ... call me CRAZY...maar ja, ik meen het echt.

[eeuwige reiziger]

OK, de prijs is hoog, zeg je. Yep, die Quest kostte mij tweedehands 4500 euro. Maar, dan spreek je wel van het neusje van de zalm! Er zijn goedkopere velomobielen. Mango, alleweder, Go-one enne ... de rest ben ik hun naam kwijt (ik ben nogal gekend om mijn slecht geheugen).

Ela, "neusje van de zalm"... Ela!

Als "Versatilist" ben ik zwaar in mijn eer gekrenkt! Daar komen nog brokken van! Een open oorlog tussen de Versatilisten en de Q's!

In de carbonversie de Go zeker niet goedkoper. De schelp kost je al 5.000 euro in dat geval. Daar komen dan nog een aantal duizenden bij voor de verdere afmontering...

[Gast]

NONDE, weeral verkeerd ingelogd. GRRRRRR. Die vorige mail was dus van mij!

NOD, waarom laat je je niet ingelogd, ook wanneer je het forum verlaat. Het programma zal in tussentijd heus niet bijten.

[nestofdragons]

Eeuwige, deze zalm heeft twee neuzen, hoor.

Patrick, als je een lange tijd niet actief bent op het forum wordt je er uit gesmeten. Ik heb het soms te laat door dat ik uitgelogd sta.

da komt ervan als je een ganse dag aan het lullen zijt op een forum, he.

[nestofdragons]

Ik kreeg een reactie van de schrijver van het artikel van KIJK.

Beste Koen van de Kerckhove,

Bedankt voor uw reactie op mijn artikel.

Jammer dat u mijn artikel niet zo goed vindt. Ik geloof dat dat vooral
komt, omdat u vindt dat ik meer aandacht aan HPVs had moeten besteden. U
vindt immers, dat ze in de toekomstige transportmix een belangrijker
positie gaan krijgen dan nu het geval is. Met dat laatste ben ik het eens.
En volgens mij bleek dat ook uit het artikel.

Het thema was: wat kunnen we verwachten als de snelste voertuigen over 25 a
30 jaar? Het feit, dat we tussen al dat spektaculaire motorische geweld,
met voertuigen die honderden, duizenden en zelfs tienduizenden kilometers
per uur snel zijn, ervoor gekozen hebben om ook aandacht te besteden aan
die relatief bescheiden en dus binnen het gestelde thema eigenlijk niet zo
voor de hand liggende HPV, zegt mijns inziens eigenlijk genoeg.

De Quest is technisch een schitterende prestatie. Maar u zult, ondanks uw
enthousiasme daarover, ook wel de realiteit onder ogen zien, dat hij nog
niet een volledige vervanger voor de auto is. Maar in dit artikel kijken we
niet naar wat er nu op de markt is. We kijken verder: 25 a 30 jaar in de
toekomst. Wanneer je bedenkt wat er over 25 a 30 jaar mogelijk kan zijn op
het gebied van HPVs... Uitgaande van de technische randvoorwaarden en
extrapolatie van huidige ontwikkelingen op het gebied van HPVs maar ook
daarbuiten, is het mogelijk dat je binnen een kwart eeuw met een HPV
ongeveer even snel en comfortabel in het stadsverkeer kan vooruitkomen als
nu met een auto. Oftewel zoals het in het artikel stond: "Je zult
comfortabel met 50 km/h naar supermarkt, school of werk snorren". De HPV
als vervanger voor de auto stond dus impliciet in het artikel. In de
praktijk moet nog wel heel veel gebeuren om dat theoretische potentieel
eruit te halen. Zo moet o.a. de rolweerstand nog een beetje omlaag, de
luchtweerstand een beetje omlaag en er moet een goed
energieregeneratiesysteem komen. Nu zijn die ontwikkelingen allemaal in
volle gang, dus ik heb er alle vertrouwen in, dat dat binnen 30 jaar in
orde komt.

Maar het hoofdprobleem van de aerodynamische ligfiets, is dat hij nog
steeds in veel te kleine aantallen verkocht wordt. Daardoor blijft de prijs
hoog. Ook de goedkoopste is duur, wanneer je hem vergelijkt met een normale
fiets, brommer of auto. Vanuit de consument gezien, zou een ligfiets met
aerodynamische kap maar marginaal duurder mogen zijn, dan een gewone fiets
met versnellingen. En het leuke is: hij zou ook nauwelijks duurder zijn als
die gewone fiets met versnellingen, als hij echt in massaproductie gebouwd
en verkocht zou worden. Een frame is niet veel duurder te bouwen. En een
plastic body kun je in massaproductie voor een paar tientjes per stuk
spuitgieten. En dan praat ik nog niet over zelfdragende constructies
(monocoques).

De verwachting is, dat door het duurder worden van energie, door het
missie-werk van ligfietspioniers en door verbetering van het imago van de
ligfiets, de populariteit van aerodynamische ligfietsen groter zal worden.
Ze zullen dus in grotere aantallen gebouwd worden. De prijs zal omlaag
gaan. Daarom staat in het bijschrift bij de foto "... voorlopig nog
prijzig". En omdat er meer in ontwikkeling geinvesteerd kan worden zullen
de kwaliteit en de prestaties van het product verder verbeterd worden. De
kans bestaat, dat het uiteindelijk zelfs een echt massaproduct gaat worden.
Maar met die laatste voorspelling ben ik nog terughoudend: in 25 jaar kan
veel gebeuren, maar in 25 jaar kan ook veel hetzelfde blijven. Ikzelf ben
niet dit jaar, maar al 20 jaar geleden voor het eerst met
HPVs/ligfietsen/velomobielen in aanraking gekomen (Ze bestaan, zoals u
ongetwijfeld weet, al vele decennia). In die 20 jaar is de marktsituatie
van de HPV verbeterd, maar de echte HPV-stroomversnelling is helaas nog
steeds uitgebleven. Wanneer je kijkt naar het aantal HPVs dat momenteel
wordt gebouwd... En wanneer je de huidige stand van de HPV-technologie
vergelijkt met wat er theoretisch mogelijk is... Dan zitten we in HPV-land
boud gezegd nog steeds in het pre-T-Ford tijdperk.

Imago is waarschijnlijk steeds een van de belangrijkste oorzaken geweest
waarom HPVs te weinig populair zijn geweest: als men in de reguliere
wielersport (tour de france) de ligfiets niet verboden had, dan zou de HPV
een veel aantrekkelijker imago hebben gehad (en bovendien zou de technische
ontwikkeling sneller gaan). De HPV heeft helaas nog teveel het imago van
het alternatieve buitenbeentje en te weinig het imago van de snelle,
sportieve superfiets. Die snelle, sportieve superfiets hebben wij juist in
dit artikel benadrukt. Volgens mij kan dat het imago alleen maar ten goede
komen.

Bedankt voor uw aanbod om uw Quest uit te lenen. Wie weet komen we nog eens
op dat aanbod terug. Maar beloven kan ik dat natuurlijk niet.

Ik hoop dat ik hiermee uw email voldoende beantwoord heb en dat u nog lang
mag genieten van uw Quest.


met vriendelijke groet,

Ir. Django Mathijsen.


P.S. Prettige feestdagen en een gezond 2006!

[WFvN]

Ik kreeg de volgende reactie:

Bedankt voor uw reacties op mijn artikel. Ik zal even kort op al uw punten
ingaan.

HPV betekent inderdaad Human Powered Vehicle en niet Human Power Vehicle.
Dat heb ik in mijn verhaal fout geschreven. Bedankt dat u ons daar even op
wijst.

De formulering dat een HPV een "drastisch verlaagde fiets met een
aerodynamische kap" is, is wel wat kort door de bocht, maar niet fout. Dit
was een artikel over wat we kunnen verwachten als de snelste voertuigen in
het jaar 2035. Ik vind dat HPVs daarbij horen, maar ik kon daar niet te
lang bij stil staan of uitgebreide definities en beschrijvingen geven. In
een langer stuk over HPVs, zouden de termen ligfiets en velomobiel ook wel
voorbij zijn gekomen, en uitgebreider beschreven worden (In KIJK is
overigens al vaker aandacht besteed aan mensgedreven transportmiddelen. In
nummer 10 van 2004 werd bijvoorbeeld nog aandacht besteed aan een HPA).
Deze keer kon ik van al die benamingen (die om uiteenlopende redenen
allemaal ongelukkig zijn) er maar 1 gebruiken. Die meer algemene en meer
wijdverbreide term HPV was de meest doelmatige. HPV is nog steeds veel meer
ingeburgerd dan velomobiel. HPV geeft meteen al aan, waar het om gaat (een
mensgedreven voertuig). En de lezer wiens interesse gewekt wordt, vindt een
grotere en meer interessante wereld van technologie. Gaat die lezer
namelijk googlen met bijvoorbeeld "velomobiel", dan krijgt hij maar
ongeveer 50000 hits. Met "velomobile" krijg je er al meer (80000), maar dat
valt altijd nog in het niet bij de 10 miljoen hits die je krijgt met Human
Powered Vehicle, of de zelfs 20 miljoen die je krijgt wanneer je zoekt naar
Human Power Vehicle.

Dezelfde naamgevingsdiscussies kunnen we houden over of je een fiets (HPV,
ligfiets, velomobiel...) met hulpmotor hybride moet noemen of niet. Ik vond
niet dat ik daaraan in mijn artikel woorden moest verspillen. Over de
benaming "hybride auto" wordt overigens eenzelfde discussie gevoerd als
over de benaming "HPV". Een hybride auto is van oorsprong een auto die niet
alleen kan rijden, maar ook kan varen of vliegen. Tegenwoordig is de
aanduiding hybride auto (volgens velen dus foutief) ingeburgerd als een
auto met minimaal twee verschillende energievoorraden/aandrijvingen. Die
HPV met hulpmotor, waarover ik in het artikel praat: in vaktermen zou je
die eigenlijk een "chargesustaining power-assist load-leveler HPV" moeten
noemen. Een hele mond vol.

Helaas vinden sommige mensen het nog steeds "vloeken in de Kerk", wanneer
je in een stukje over HPVs het toch weer waagt om over een "hulpmotor" te
reppen. Dat hij met een hulpmotor niet meer "Human" zou zijn, ziet u
verkeerd. Ik kan u geruststellen: een chargesustaining power-assist
loadlever HPV rijdt nog steeds voor 100% op energie die afkomstig is van
menselijke spierkracht. Hij is dus wel degelijk nog "Human". Wanneer u zich
zo stoort aan de term "hulpmotor", dan kunt u die term vervangen door
bijvoorbeeld de term "energieregeneratiesysteem". Het komt in deze context
op hetzelfde neer. Het klinkt alleen "groener" (en helaas ook
ingewikkelder).

Veel belangrijker dan die semantiek, is volgens mij de reden waarom
hulpmotoren/energieregeneratiesystemen voor HPVs een onvermijdelijke
ontwikkeling zijn. Je kunt het van twee kanten bekijken. Het duidelijkst is
waarschijnlijk, wanneer ik nu even uitga van de situatie dat je een scherpe
bocht om, of een steile heuvel af moet. Dan moet je afremmen. En remmen met
een remblokje, remschoen of een andere op wrijving gebaseerde methode is
niets anders dan pure energieverspilling. De bewegingsenergie die je net
met veel moeite in je voertuig hebt getrapt gooi je gewoon weg. Na de
bocht, moet je die bewegingsenergie er opnieuw in stoppen. Hetzelfde geldt
voor de potentiële energie die je hebt weggegooid, toen je remmend bergaf
ging en die je dus weer opnieuw bij elkaar moet trappen bij de volgende
heuvel die je op moet. En wanneer je bijvoorbeeld voor een verkeerslicht
moet afremmen van 50 km/h naar 0 km/h met een totale voertuigmassa van 100
kg. Dan gooi je tijdens dat remmen bijna 10 kiloJoule gewoon weg. U zult
met me eens zijn, dat dat een energetische doodzonde is.

De oplossing is om niet af te remmen met een wrijvingsrem, maar met een
regeneratief remsysteem (een hulpmotor dus). In plaats van een gewone
fietsdynamo (die hopeloos inefficiënt is), is de beste oplossing om een
synchroommachine in de naaf/velg in te bouwen. Met de stuurelektronica die
erbij hoort, kun je die synchroonmachine laten werken als een generator die
bewegingsenergie onttrekt aan het wiel en gebruikt om een kleine accu mee
op te laden. Op die manier gooi je de energie die je tijdens het remmen aan
het voertuig onttrekt niet weg, maar je slaat die energie tijdelijk op in
een accu. Na de bocht schakel je de synchroonmachine met behulp van de
stuurelektronica even in motorbedrijf. Dat betekent dat die tijdelijk
opgeslagen energie nu weer uit de accu wordt getrokken en terug in het
voertuig gestopt als bewegingsenergie. Met de huidige stand van de
technologie, kun je op die manier al ongeveer 80% van je remenergie
terugwinnen. Dit soort hoogefficiënte naafmachines worden momenteel voor
allerlei voertuigtoepassingen ontwikkeld, bijvoorbeeld voor elektrische
snor- en bromfietsen, elektrische rolstoelen en invalidescooters (En in
grotere uitvoeringen ook voor auto's, zoals in hetzelfde artikel overigens
op pagina 21 te zien is). HPVs gaan van die ontwikkelingen ook profiteren.

Wat betreft uw twijfel over 'Comfortabel met 50 km/h naar de supermarkt',
moet ik benadrukken dat we in dit artikel niet praten over wat er nu op de
markt is, maar over wat we verwachten dat over 25 of 30 jaar mogelijk zal
zijn. De ontwikkeling van HPVs staat (gelukkig) niet stil en wanneer je
puur kijkt naar wat er technisch mogelijk is, dan is die 50 km/h over 25
jaar haalbaar. Ik denk (en daarmee loop ik alvast vooruit naar uw laatste
punt: de prijs), dat het redelijk is om te verwachten dat in de komende
jaren de verkoopcijfers van aerodynamische ligfietsen harder zullen gaan
groeien, dan tot nu toe het geval is geweest. Het missiewerk van
HPV-pioniers, het duurder worden van energie, milieudiscussies... Het lijkt
me onvermijdelijk. En ik ben niet de enige die dit verwacht. Wanneer je
HPVs in grotere aantallen kunt produceren, dan worden ze goedkoper en
bovendien komt er dan ook meer geld beschikbaar voor onderzoek en
ontwikkeling. Misschien komt er zelfs een tijd, dat je HPVs echt in massa
kunt produceren (maar met die voorspelling ben ik nog terughoudend). Dan
hoeft dat ding maar weinig duurder meer te zijn dan een gewone fiets met
versnellingen. Een frame is (afhankelijk van de constructie) nauwelijks
duurder. Een plastic kap kost een paar tientjes, wanneer je ze in series
van honderdduizenden kunt spuitgieten. En dan laat ik zelfdragende
constructies (monocoques) nog buiten beschouwing. Die huidige HPV, zelfs
het allergoedkoopste type, is dus nog echt duur. Dat dat gaat veranderen
stond in een van de bijschriften bij mijn artikel: "...voorlopig nog
prijzig".

Zodra die productieaantallen omhoog kunnen, kan de prijs omlaag en kan er
nog meer geld worden gestoken in onderzoek en ontwikkeling, zodat de
HPV-technologie zijn potentieel ook werkelijk waar kan maken. Want er is
veel meer technisch haalbaar, dan wat je nu kunt kopen. Vredestein heeft
bijvoorbeeld nu al voor toekomstige HPV-banden een uitgebreid
ontwikkelingsprogramma (waaraan ik overigens zelf nog een kleine bijdrage
heb geleverd).

Wat is haalbaar? Ik heb hieronder een vereenvoudigd rekenvoorbeeld gegeven.
De werkelijkheid is een beetje ingewikkelder (zo is de rolweerstand
bijvoorbeeld in werkelijkheid een beetje snelheidsafhankelijk, en de
luchtweerstand hangt af van de luchtdichtheid, dus de temperatuur en de
hoogte boven zeeniveau en je moet ook nog rekening houden met het
overbrengingsrendement, enzovoort...), maar als oriënterende schattingen
voldoen deze formules prima.

Laten we eens kijken hoeveel vermogen je bij elkaar moet trappen om een
snelheid van 50 km/h (13,89 m/s) te halen. Als je de trekkracht (in
Newtons) weet die nodig is om de weerstandskrachten bij die snelheid te
overwinnen, dan hoef je die maar met 13,89 te vermenigvuldigen en je hebt
het benodigde vermogen: het aantal benodigde Watts.

Acceleratie- en remkrachten laat ik nu buiten beschouwing. Dan is de
trekkracht die nodig is gelijk aan: de stijgingskracht (nodig om een
bepaalde helling te halen) plus de rolweerstand plus de luchtweerstand.

De stijgingskracht = stijging * m * g
waarbij:
stijging = bij benadering het stijgingspercentage gedeeld door honderd (dus
bijvoorbeeld 0,1 bij een 10% helling)
m = totale massa in kg
g = valversnelling = 9,81

De rolweerstand = frol * m * g
waarbij:
frol = rolweerstandsfactor.

De luchtweerstand = cx * A * v * v * rho/2
waarbij:
cx = luchtweerstandsfactor.
A = frontaal oppervlak in m2
v = snelheid in m/s
rho = luchtdichtheid (ligt rond 1.25 Ns2/m4)

Tellen we die drie posten op, dan komen we op: (stijging + frol) * m * g +
cx*A*v*v*rho/2

Als ik nu op een vlakke, windstille weg rij (dus een helling van 0%) en ik
neem een voorzichtige schatting van parameters, die binnen 25 jaar voor
commerciële HPVs realistisch zijn: een totale massa van 100 kg, een frol
van 0,005, een cx van 0,17 en een A van 0,5 m2. Dan kom ik bij 50 km/h
(13,89 m/s) op een weerstandskracht van:

(0,005)*100*9,81 + 0,17*0,5*13,89*13,89*1.25/2

= 15,15 Newton

Vermenigvuldigen met de snelheid (13,89) en je krijgt: 210 Watt. Daarvoor
hoef je geen atleet te zijn. Dit is een vermogen dat een mens met een
redelijke conditie over langere tijd kan leveren (zelfs wanneer je 10%
energieverlies in de overbrenging aanneemt).

Als je een beetje verder stoeit met die formules, dan valt ook direct op,
dat wanneer je de rol- en luchtweerstand werkelijk zover hebt
teruggebracht, snelheids- of belastingsverstoringen (door verkeerslichten,
tegenwind, wind mee, bochten, hellingen...) het belangrijkste probleem
worden. Elk hellinkje voel je in zo'n superefficiënte fiets vele malen
sterker dan nu. Wil je bijvoorbeeld een helling van 10% nemen, dan moet je
(0,1*100*9,81) = 98,1 Newton extra leveren. Om die snelheid van 50 km/h
vast te houden, zou je dus 1363 Watt bovenop die 210 Watt er extra bij
moeten trappen. Dat lukt dus niet. Die totale 1573 Watt houdt zelfs een
topatleet maar kort vol. In werkelijkheid moet je dan dus terugschakelen en
je snelheid zou flink terugzakken (tot zo'n 7 km/h, wanneer je stug met 200
Watt blijft doortrappen).

Omgekeerd geldt, dat wanneer je met 50 km/h komt aanscheuren en het gaat
plotseling steil bergaf, dat je dan heel sterk de ho-ijzers uit moet gooien
om je snelheid binnen veilige grenzen te houden. Die superefficiënte fiets
heeft namelijk van zichzelf zo weinig weerstand, dat de snelheid onder
invloed van de zwaartekracht op die 10% helling zou toenemen tot dik 150
km/h als je niet bijremt (als de heuvel lang genoeg is en je niet veel
eerder al een boom bent tegengekomen). Dus: als je de rol- en
luchtweerstand zover terug hebt gebracht, dan heb je een regeneratiesysteem
(een "hulpmotortje") nodig om belastings- en snelheidsverstoringen op te
vangen (vandaar "load-leveler"), zodat je netjes constant met 50 km/h kunt
voorttrappen. Alle energie waarmee je je verplaatst is dan nog steeds
afkomstig van menselijke trapkracht. Zoals ik al zei: zo'n HPV met een
hulpmotortje is dus nog steeds een HPV met de "H" van "Human".

De consequentie van dat regeneratiesysteem, is natuurlijk wel, dat voor
veel mensen de laatste stap zal zijn: wanneer ik dan toch al een motortje
en een accu heb, dan kan ik die accu ook 's avonds aan een acculader
hangen. Dat heb ik aangegeven in de laatste zin van het artikel. Op een
gegeven moment wordt de chargesustaining load-leveler dan een
chargedepleting range-extender, die dus hoofdzakelijk elektrisch rijdt en
waarbij de pedalen erop zitten om de actieradius te vergroten. Ik vind daar
niks mis mee. De belangrijkste maatstaf voor vervoer binnen de stad is de
auto: je hoeft er niet voor te werken, je zit warm en droog in je eigen
persoonlijke ruimte en je schiet in principe met 50 km/h lekker op (zolang
het stoplicht niet op rood staat). Veel mensen zijn bereid om de ongemakken
van de fiets (moeten trappen, vaak langzamer vooruit komen en blootgesteld
zijn aan de elementen) op zich te nemen. Veel mensen zijn daartoe niet
bereid of niet in staat. Dat is hun goed recht. In plaats van daarover te
moraliseren, vind ik het nuttiger en interessanter, wanneer mensen de
handen uit de mouwen steken: verschillende ingenieurs, liefhebbers en
techneuten werken er keihard aan om die HPV door te ontwikkelen tot een
voertuig, dat binnen enkele decennia een echt alternatief zou kunnen bieden
voor de auto binnen de stad: net zo snel, net zo beschermend tegen
weersinvloeden en eventueel zelfs net zo weinig inspanning vergend.

De elektrische energie die zo'n, uit een HPV voortgekomen, chargedepleter
zou gebruiken moet je in het juiste perspectief zien: zelfs wanneer je zou
aannemen dat hij (door ladingsrendement, hogere accumassa, enzovoorts)
pak-em-beet 500 Watt (teruggerekend naar het lichtnet) nodig zou hebben om
die 50 km/h te halen, dan betekent dat dat hij (uitgaande van 10000 km per
jaar) maar 100 kWh uit het lichtnet nodig zou hebben. Da's vreselijk
weinig, vergeleken met een echte elektrische auto (De Fiat Seicento Elettra
heeft bijvoorbeeld 1890 kWh uit het lichtnet nodig per 10000 km). En die
100 kWh is ook vreselijk weinig, wanneer je het vergelijkt met het
gemiddelde Nederlandse huishouden, dat momenteel 3400 kWh elektrische
energie gebruikt.

Ik hoop dat ik hiermee al uw punten voldoende beantwoord heb.

Ik heb deze beantwoord met:

[knip]

> HPV is nog steeds veel meer
> ingeburgerd dan velomobiel. HPV geeft meteen al aan, waar het om gaat (een
> mensgedreven voertuig). En de lezer wiens interesse gewekt wordt, vindt
> een
> grotere en meer interessante wereld van technologie. Gaat die lezer
> namelijk googlen met bijvoorbeeld "velomobiel", dan krijgt hij maar
> ongeveer 50000 hits. Met "velomobile" krijg je er al meer (80000), maar
> dat
> valt altijd nog in het niet bij de 10 miljoen hits die je krijgt met Human
> Powered Vehicle, of de zelfs 20 miljoen die je krijgt wanneer je zoekt
> naar
> Human Power Vehicle.



Ik had gezocht op de term 'HPV'. Deze levert veel 'onzin' op als het gaat om
het bewuste onderwerp. Zoeken op 'Human Powered Vehicles' krijg ik
welliswaar veel hits, alleen ook daar de nodige kanttekeningen bij: een
gedeelte gaat over de 'efficiëntere fietsen' maar een even groot gedeelte
gaat over wat ik al eerder noemde: alles wat mensaangedreven is, dus ook de
alledaagse fiets. Met zoeken naar 'velomobiel' (al dan niet in het engels)
kom je púúr uit op het concept waarover in het artikel in Kijk gesproken
wordt. 100% nuttige zoektermen dus, in tegenstelling tot HPV en Human
Powered Vehicle. De links die wél naar velomobiel-achtige voertuigen
verwijzen, komen veelal uit op websites die gaan over welliswaar lage,
gestroomlijnde fietsen maar het betreft daar voornamelijk tweewielers. En
laten die nou wel (vaak) sneller zijn (en in dat opzicht efficiënter) dan
driewielers maar zijn niet efficiënter als forensvervoersmiddel. Nadeel van
tweewielers is dat ze 's winters beduidend minder vaak gebruikt kunnen
worden. Ligfietsen (want daar spreken we over) zijn dan gemiddeld genomen
sneller dan rechtopfietsen maar hebben ook een duidelijk nadeel bij
gladheid: corrigeren gaat met een rechtopfiets veel beter; met een ligfiets
lig je dan veel eerder onderuit. Zit er ook nog eens een stroomlijn om zo'n
tweewieler, dan is corrigeren helemaal lastig; je benen naar buiten zwiepen
om evenwicht te herstellen is er niet meer bij. Daarbij heb je ook nog eens
de windgevoeligheid. Een tweewieler heeft mogelijk een gelijk 'frontaal'
oppervlak vanaf de zijkant gezien (dat valt ook te betwisten omdat bij
driewielers de bestuurder tussen de wielen kan liggen, wat weer
zij-oppervlak scheelt) maar is met zijwind toch in het nadeel in
vergelijking met een driewieler. Met andere woorden: die vele links die naar
tweewielige 'HPV's' verwijzen, verwijzen naar minder praktische
vervoersmiddelen.



[knip]

> Ik kan u geruststellen: een chargesustaining power-assist
> loadlever HPV rijdt nog steeds voor 100% op energie die afkomstig is van
> menselijke spierkracht. Hij is dus wel degelijk nog "Human". Wanneer u
> zich
> zo stoort aan de term "hulpmotor", dan kunt u die term vervangen door
> bijvoorbeeld de term "energieregeneratiesysteem". Het komt in deze context
> op hetzelfde neer. Het klinkt alleen "groener" (en helaas ook
> ingewikkelder).

Dit soort oplossingen (die ik ook verderop wat nader uitgewerkt vind in uw
mailtje) worden ook met enige regelmaat besproken op de Nederlandse
ligfietslijst (http://lijst.ligfiets.net). Punt is dat met meer techniek ook
de 'nodige' kilogrammen met zich meebrengt. Dit levert weer een hogere
rolweerstand op. Niet te vergeten dat dit ook nog eens ruimte kan kosten aan
de binnenkant van het voertuig, wat weer ten koste gaat van de bagageruimte.
Meer bagageruimte betekent weer een groter volume en groter frontaal
oppervlak en dus een hogere cw-waarde. Bedenk dat je toch een aardige motor
en bijbehorende accu's nodig hebt; dat is niet licht te noemen bij elkaar.
Goed, met nieuwe (nog onbekende) technieken kan natuurlijk mogelijk een
oplossing gevonden worden maar dat is op dit moment nog koffiedik kijken.
Verder:"Hoe groter de massa wordt, hoe minder het menselijk lichaam nog kan
bijdragen aan de voortstuwing. Neem bijvoorbeeld de Twike. Dit is een aardig
begin van wat u 'HPV' noemt. Ding met trappers en motor en accu. Maar als
die accu's leeg zijn, wil je niet weten hoe vlot je nog vooruit komt op
spierkracht.



[knip]

> Hetzelfde geldt
> voor de potentiële energie die je hebt weggegooid, toen je remmend bergaf
> ging en die je dus weer opnieuw bij elkaar moet trappen bij de volgende
> heuvel die je op moet. En wanneer je bijvoorbeeld voor een verkeerslicht
> moet afremmen van 50 km/h naar 0 km/h met een totale voertuigmassa van 100
> kg. Dan gooi je tijdens dat remmen bijna 10 kiloJoule gewoon weg. U zult
> met me eens zijn, dat dat een energetische doodzonde is.



Zeer zeker. Voor mij is dat elke dag aan de orde. Mijn fiets (velomobiel) is
(na wat uitbreidingen en standaard bagage) zo'n 45 kilogram. Elke dag heb ik
enkele hellingen die ik moet trotseren en verkeerslichten die mij
'hinderen'. Helaas dat met de huidige technieken het totaal onrendabel is om
de remenergie te 'hergebruiken'. De technieken zullen drastisch moeten
verbeteren in zowel efficiëntie als in massa wil het rendabel worden om zo'n
systeem in te bouwen.

> Met de huidige stand van de
> technologie, kun je op die manier al ongeveer 80% van je remenergie
> terugwinnen.



Prettig bij het optrekken. Maar eenmaal op gang, zal je hem ook op gang
moeten houden. Dat ga je niet de hele rit presteren met die remenergie.
Helaas zal je dan zelf weer tegen Frol en cw moeten opboksen, waarbij Frol
weer fiks verhoogd is door de hogere massa als gevolg van die fraaie
techniek. Voor de langere afstand ben je dan toch weer aangewezen op
alternatieve energiebronnen wil je langere tijd een 'hoge' snelheid kunnen
aanhouden.



> Wat betreft uw twijfel over 'Comfortabel met 50 km/h naar de supermarkt',
> moet ik benadrukken dat we in dit artikel niet praten over wat er nu op de
> markt is, maar over wat we verwachten dat over 25 of 30 jaar mogelijk zal
> zijn.

[knip]

> Wanneer je HPVs in grotere aantallen kunt produceren, dan worden ze
> goedkoper

[knip]

> En dan laat ik zelfdragende
> constructies (monocoques) nog buiten beschouwing. Die huidige HPV, zelfs
> het allergoedkoopste type, is dus nog echt duur. Dat dat gaat veranderen
> stond in een van de bijschriften bij mijn artikel: "...voorlopig nog
> prijzig".

Om heel eerlijk te zijn heb ik ernstige twijfels bij dat goedkoper worden.

Ik ben het geheel eens dat het veel goedkoper moet kunnen. Ik rijd rond in
een Versatile; een fiets die ontworpen is door Flevobike om geheel
machinematig gebouwd te kunnen worden. Helaas gebeurt het momenteel nog
altijd handmatig met 'Nederlandse' man-uren. De fiets is in de volksmond dan
ook ronduit duur (wat is duur; ik gebruik hem veel en met veel plezier; voor
mij gebruik is hij niet duur te noemen maar dat terzijde). Echter betwijfel
ik ten zeerste of de prijs de drempel is. Een ligfiets is (veelal)
comfortabeler en sneller dan een rechtopfiets alleen zijn ook die fietsen
vaak veel duurder dan fraaie sportfiets van bijvoorbeeld Batavus of Gazelle,
om nog maar niet te spreken over het prijsverschil met de fietsen uit het
goedkopere segment van deze merken of helemaal goedkopere merken. Is die
prijs de drempel? Batavus heeft de Relaxx op de markt gebracht een paar jaar
geleden en dat voor een 'normale' prijs. Toch is het geen succes geworden.
Vorig jaar waren het de EZ-bikes en vergelijkbare fietsen; geen
rechtopfietsen, geen ligfietsen maar iets er tussenin: zitfietsen. Je ziet
ze rijden (al wat meer dan de Relaxx) maar alsnog 'bedroevend' weinig.
Waarom? Ik zeg dat de oorzaak meer ligt bij de acceptatie in plaats van bij
de prijs. De Relaxx heeft dat eigenlijk al bewezen. 'Wat de boer niet
kent....'; Mensen lijken toch wat bangig te zijn voor afwijkende dingen
(bang voor afkeurende blikken?). Daarbij is de auto nog altijd een luxe
'status'symbool; een fiets is dat doorgaans niet. Er zal méér nodig zijn om
mensen op een efficiëntere ligfiets te krijgen en helemaal in een velomobiel
(al dan niet met remenergieregenererend systeem). Brandstofschaarste zal
vermoedelijk de belangrijkste bijdrage worden. Alleen ook hier is het weer
koffiedik kijken wanneer dat serieus aan de orde van de dag zal komen.


> Want er is
> veel meer technisch haalbaar, dan wat je nu kunt kopen. Vredestein heeft
> bijvoorbeeld nu al voor toekomstige HPV-banden een uitgebreid
> ontwikkelingsprogramma (waaraan ik overigens zelf nog een kleine bijdrage
> heb geleverd).



Ik ken ze; de 20" banden met vlak loopvlak in plaats van rond zoals de
gebruikelijke fietsbanden. Jammer dat de huidige modellen slijten als de
ziekte en niet echt geweldig lekbestendig zijn (nog zoiets; lekbestendigheid
gaat vaak toch wat ten koste van de efficiëntie maar een onderhoudsarm
systeem trekt toch meer aan dan een iets sneller voertuig; mensen gaan toch
eerder voor een band met goede anti-leklaag dan voor een snellere band);
bron is een lopende enquete onder mensen die veel fietsen:
http://www.ligfiets.net/enquete/enquete.php3?enquete=95

Ook de lage rolweerstand kent een behoorlijk aantal aanhangers maar nog niet
de helft van het aantal lekbestendigheidaanhangers. Ik hoop dat Vredestein
er toch iets moois van gaat maken; van die HPV-banden. Dat zal vast maar
wanneer? Ik wacht af.

[knip]



> Als ik nu op een vlakke, windstille weg rij (dus een helling van 0%) en ik
> neem een voorzichtige schatting van parameters, die binnen 25 jaar voor
> commerciële HPVs realistisch zijn: een totale massa van 100 kg, een frol
> van 0,005, een cx van 0,17 en een A van 0,5 m2. Dan kom ik bij 50 km/h
> (13,89 m/s) op een weerstandskracht van:
>
> (0,005)*100*9,81 + 0,17*0,5*13,89*13,89*1.25/2
>
> = 15,15 Newton
>
> Vermenigvuldigen met de snelheid (13,89) en je krijgt: 210 Watt. Daarvoor
> hoef je geen atleet te zijn.



Ik heb mijn vermogen 3 jaar geleden laten opmeten; wat eruit kwam, weet ik
niet meer maar mij staat wel bij dat die 210 inderdaad goed te doen is voor
de langere afstand. Echter heb ik wel twijfels bij de rolweerstand (in
verband met ondermeer de lekbestendigheid) en zeker de luchtweerstand. De
Quest (de groene velomobiel op de foto in het artikel in de Kijk) is
momenteel (denk ik) de meest praktische velomobiel die je kan krijgen. De
vorm is erg efficiënt te noemen en heeft veel bagageruimte. Sneller kan ook.
Neem de WhiteHawk of de Varna; 2 modellen waarmee records worden gereden.
Maarja, dan zit je direct weer met de 2 wielen en met bagageproblemen. De
Quest heeft in de windtunnel behoorlijk aangename resultaten opgeleverd. Het
zal vast efficiënter kunnen maar niet veel meer zonder dat het teveel ten
koste zal gaan van andere aspecten zoals bagageruimte en praktisch gebruik.



> Als je een beetje verder stoeit met die formules, dan valt ook direct op,
> dat wanneer je de rol- en luchtweerstand werkelijk zover hebt
> teruggebracht, snelheids- of belastingsverstoringen (door verkeerslichten,
> tegenwind, wind mee, bochten, hellingen...) het belangrijkste probleem
> worden.



Daarvoor heb je absoluut geen superefficiënte toekomstfiets nodig. Mijn
(niet snelste) Versatile merkt dat al duidelijk. 32 km/h gemiddeld op een
uur is zeer goed mogelijk. Echter op mijn woon-werk-route (met bruggen,
verkeerslichten e.d.) ligt dat gemiddelde veel lager. Goed, een systeem wat
dat probleem (gedeeltelijk) oplost zal de gemiddelde snelheid wat dat
betreft hoger maken maar levert direct weer een lagere snelheid op als ik
weer op eigen kracht moet fietsen. Ik betwijfel ten zeerste in hoeverre die
mooie getallen in de praktijk te brengen zijn. Ik zie ze graag in de
praktijk uitgevoerd worden; ik zou er dolgraag gebruik van maken mits het
ook op de lange afstand efficiënt zal zijn.



> Elk hellinkje voel je in zo'n superefficiënte fiets vele malen
> sterker dan nu. Wil je bijvoorbeeld een helling van 10% nemen, dan moet je
> (0,1*100*9,81) = 98,1 Newton extra leveren.



De rolweerstand neemt echter ook fiks toe. Ik zet de efficiënte Quest met
z'n (bijna) 3x zo lage massa tegenover die efficiënte fiets met regenererend
systeem à 100 kg. Zet er een berijder in van 75 kg. De rolweerstand van de
Quest is dan (175/110) 1,6 keer zo laag.



[knip]

> Omgekeerd geldt, dat wanneer je met 50 km/h komt aanscheuren en het gaat
> plotseling steil bergaf, dat je dan heel sterk de ho-ijzers uit moet
> gooien
> om je snelheid binnen veilige grenzen te houden. Die superefficiënte fiets
> heeft namelijk van zichzelf zo weinig weerstand, dat de snelheid onder
> invloed van de zwaartekracht op die 10% helling zou toenemen tot dik 150
> km/h als je niet bijremt



Enig idee welke snelheden Quests halen bij zulke hellingen? Vast niet. Die
zware 'superefficiënte' fietsen hebben hun massa mee bij de helling naar
beneden ten opzichte van de Quest maar de efficiëntie van de stroomlijn zal
maar weinig verschillen ben ik bang. Vergis u niet in de stroomlijn van de
Quest!



> De consequentie van dat regeneratiesysteem, is natuurlijk wel, dat voor
> veel mensen de laatste stap zal zijn: wanneer ik dan toch al een motortje
> en een accu heb, dan kan ik die accu ook 's avonds aan een acculader
> hangen.



Dat kan. Alleen hebben we het dan dus niet meer over een pure HPV. Daarbij
komt dat olieschaarste óók stijging van elektriciteitskosten met zich mee
zal brengen. En zeg nou eerlijk: elektriciteit is qua hoeveelheid energie
duurder dan (bijvoorbeeld) aardgas. Dus áls het eenmaal zover is dan 'men'
overstapt op velomobielen wegens energieschaarste, dan zal die stekker ook
minder snel in het stopcontact gaan wat weer de snelheid van die
superefficiënte fiets van 100 kg op de lange afstand zal verminderen.



> Dat heb ik aangegeven in de laatste zin van het artikel. Op een
> gegeven moment wordt de chargesustaining load-leveler dan een
> chargedepleting range-extender, die dus hoofdzakelijk elektrisch rijdt en
> waarbij de pedalen erop zitten om de actieradius te vergroten. Ik vind
> daar
> niks mis mee.



Ga voor de gein eens de actieradius 'vergroten' van de Aerorider. Dit is een
vrij fraaie benadering van uw opvatting bij 'HPV'. Zet er een Quest
tegenover en eens zien wie het eerste de 150 kilometer gemaakt heeft. Ik zet
mijn geld niet op de Aerorider. Laten we het maar helemaal niet hebben over
de Twike met z'n 246 kg. Bij de Twike beschouw ik die trappers alleen als
thuiskomertje zonder het ding in de regen te hoeven duwen. Die Twike kan 85
km/h. Maar zal de 150 km níet winnen van de Quest. Wellicht met nieuwere
technieken wel; als de pure actieradius van die elektrische gevallen beter
wordt.



[knip]

> In plaats van daarover te
> moraliseren, vind ik het nuttiger en interessanter, wanneer mensen de
> handen uit de mouwen steken: verschillende ingenieurs, liefhebbers en
> techneuten werken er keihard aan om die HPV door te ontwikkelen tot een
> voertuig, dat binnen enkele decennia een echt alternatief zou kunnen
> bieden
> voor de auto binnen de stad: net zo snel, net zo beschermend tegen
> weersinvloeden en eventueel zelfs net zo weinig inspanning vergend.



Zeker mee eens.

> De elektrische energie die zo'n, uit een HPV voortgekomen, chargedepleter
> zou gebruiken moet je in het juiste perspectief zien: zelfs wanneer je zou
> aannemen dat hij (door ladingsrendement, hogere accumassa, enzovoorts)
> pak-em-beet 500 Watt (teruggerekend naar het lichtnet) nodig zou hebben om
> die 50 km/h te halen, dan betekent dat dat hij (uitgaande van 10000 km per
> jaar) maar 100 kWh uit het lichtnet nodig zou hebben.



Dat is 5x zo efficiënt als de Twike. Goed, de stroomlijn van de Twike lijkt
me niet daverend goed te noemen. Echter kunnen daar wel 2 personenen in; dus
2,5x zo efficiënt gok ik.



> Ik hoop dat ik hiermee al uw punten voldoende beantwoord heb.


Hartelijk dank voor de zeer uitgebreide mail. Ik heb (zoals waarschijnlijk
wel duidelijk is) toch wel de nodige twijfels bij één en ander. De grootste
ellende is natuurlijk dat het lastig is in de toekomst te kijken. Ik hoop
dat het efficiëntieverhaal in de nabije toekomst gerealiseerd gaat worden.



Nogmaals mijn verontschuldigingen voor het vrij directe mailtje; ik vind het
nog altijd een fraai iets als er een aardig stuk verschijnt over
HPV's/velomobielen. De fiets lijkt door de regering niet echt serieus
genomen te worden; als andere partijen de fiets wel serieus nemen, is dat een aangenaam iets.

[Wouter D]

het is voor mij duidelijk dat die mens weet waarover hij praat, of op zijn minst die indruk achterlaat.

als hij echter nog eens antwoord op het antwoord van wfvn, vrees ik dat ik het niet meer ga kunnen lezen, wegens dat opsplitsend antwoorden [knip]?

[marksje]

Moet ik die antwoorden nu interpreteren als enige uitleg waarom zijn artikel was wat het was of zou hij lichtjes op zijn teen zijn getrapt geweest dat hij even werd gecorrigeerd; ik hou het bij het laatste. Waarom schrijft hij al dien uitleg nie van den eerste keer in zijn boeksken, of was't omdat ze nog ergens een stuksen blad over hadden waarop nog iets moest komen ?

[WFvN]

Tja, ik ben er ook niet helemaal uit wat nou het hele eieren-eten is.
Maar ook z'n antwoord kan ik niet echt bevredigend vinden zoals je uit m'n mailtje hebt kunnen lezen. Z'n commentaar doet ook mij enigszins wat 'op de teentjes getrapt' aan. Op zich dat hij verweer geeft met die motor die remenergie nuttig gaat besteden (en waarom dus een motor in het ding komt), kan ik best in komen maar als hij dan vervolgens gaat verkondigen dat men ook gewoon de stekker in het stopcontact zal prikken betekent dus toch weer dat ik gelijk heb: géén HPV dus.

Maar goed, wie weet krijg ik nog een antwoord terug, misschien ook niet; maakt ook niet uit.

[jean peinture]

mannekes!

ik wil dat artikel nu wel eens lezen!!

Wat ik alvast begrepen heb is dat er een artikeltje verschenen is dat probeert een toekomstvisie te scheppen aangaande (deels) hpv-achtigen... Hoe hard we zelf ook overuigd zijn van de kwaliteiten die onze VM'en hebben is het toch altijd zinvol dat er sommigen ook gewoon kritisch blijven kijken. Hoe meer zielen ermee bezig zijn hoe beter voor de vooruitgang denk ik. We kunnen moeilijk van iedereen verwachten dat ie in zwijm valt voor de prestaties en dat elk kranten of tijdschriftenartikel van voor tot achter een promopraatje voor het begrip VM moet zijn, laat dat toch over aan de producenten!

Als we naar het huidige autogebruik kijken is de VM ook maar een pover alternatief he, laat ons eerlijk zijn. Het is niet zo dat je tegen eender wie kunt zeggen dat ie vandaag zijn auto aan de kant kan laten staan een Q onder zijn gat schuiven en beweren dat ie met hetzelfde gemak zijn verplaatsingen zal doen... no way, het is gewoon een andere manier van leven, van tegen de dingen opkijken! In België zijn we ampers met ... 50

En als slot, nog even over de hybride mogelijkheden... er rijdt een WAW rond waarin dergelijke technologie verwerkt is. Bionx heet het systeem en weegt 7 kilogram inclusief batterij dacht ik. Werkt ook als motorrem (en elke joule energie die nuttig gebruikt kan worden is toch meegenomen?) En oor diegene die zich willen laten assisteren door een beetje electropower... nog altijd een mooie vorm van transport zeker als je in B dan nog gekozen hebt voor groene stroomleveranciers! Je zit dan wel nog altijd met die batterij en de zware metalen... maar die milieubalans gaan uitspitten dan komt de versa er ook niet zonder slag of stoot uit want de ravage die de bauxietmijnen richten een ravage aan in de tropische oerwouden...

een warme oproep dus voor wat meer verdraagzaamheid jegens iedereen die op een of andere manier zoekt naar een alternatief voor koning auto.

[nestofdragons]

hier is het.

[de bakker]

Beste mensen zo'n verhalen! en dat allemaal omdat het artikel in dienen 'kijk' niet volledig was. Hebben jullie nog niet ondervonden dat alle artikels in een krant of tijdschrift of op tv maar halve waarheid is. Zolang je van een onderwerp weinig afweet is er geen probleem en slik je maar alles. Heb je evenwel ervaring met één der onderwerpen dan merk je meteen dat niet alles juist is. Maar is dit alles wel van belang. Tenslotte heeft er een artikel over velomobielen in een tijdschrift gestaan en das belangrijk. Juist of fout het doet er niet toe. Een geinteresseerd iemand ziet dat er een manier bestaat om de auto veel minder te gebruiken of te vervangen door een ander vervoersmiddel. Op dat moment is het reeds een goed artikel.

Dat ze er een Q foto opgeplakt hebben, dat getuigd toch wel van enige kennis van de meest gegeerde der velomobielen zou ik denken

[Edje]

Ik heb de indruk dat dit een bijartikel was van een hoofdartikel?

Klopt dat en indien zo, kan je dan hele pagina is doorgeven, want als bij informatie vind ik dat er veel aandacht besteed wordt aan het veloobielen.